Czym jest wysypka alergiczna?
To nic innego, jak typowy objaw alergii. Można o niej mówić wtedy, gdy na skórze występują wykwity w postaci plam, bąbli, grudek, pęcherzyków czy krostek, które są konsekwencją kontaktu z alergenem. Wysypka może powodować ból, świąd lub być w ogóle niedokuczliwa. Pojawia się wszędzie, co z kolei jest uwarunkowane przyczynami i rodzajem alergii, a także wiekiem Pacjenta.
Osoby, których dotyczy wysypka alergiczna, zgłaszają się do dermatologa z takimi kłopotami, jak:
- Uczulenie na rękach,
- Uczulenie na policzkach,
- Uczulenie na nogach,
- Uczulenie na szyi,
- Uczulenie na łokciach.
Czasem pojawia się też wysypka na brzuchu, która zwykle wynika z uczulenia na jakiś produkt spożywczy lub kosmetyk. Warto pamiętać, że żadnych zmian tego typu nie należy drapać, przebijać czy ściskać. Niektórzy Pacjenci lekceważą ten problem, myląc wysypkę alergiczną z chorobą zakaźną. Dlatego w każdym przypadku warto jak najszybciej zasięgnąć porady dermatologa.
Czym jest wysypka alergiczna u dzieci?
Gdy u dzieci występuje wysypka alergiczna, rodzice zawsze wpadają w niepokój. Zwykle jest skutkiem zetknięcia z alergenami. Wysypka u najmłodszych świadczy też o nadwrażliwości na jakiś składnik leku czy kosmetyku. Jeśli na ciele dziecka pojawiają się krostki, wtedy mogą one świadczyć o tym, że u malucha doszło do alergii pokarmowej, związanej z nadwrażliwością na składniki pokarmowe.
W przypadku wysypki u niemowlaka z kolei może ona oznaczać uczulenie na białko mleka krowiego. Nie jest to jednak reguła, ponieważ uczulenie często jest też odpowiedzią organizmu na zastosowanie u dziecka kosmetyków czy środków piorących. Wtedy zmiany pojawiają się w miejscach kontaktu z alergenami.
Uczulenie na twarzy u dziecka zwykle pojawia się w okresie niemowlęcym. Jeśli zauważa się u niego dodatkowo łuszczące się, czerwone plamy na skórze, zmiany w zgięciach kolanowych i wysypka w zgięciu łokcia, wtedy można przypuszczać, że są to symptomy wskazujące na uczulenie u niemowląt.
Jakie są rodzaje reakcje alergiczne u dzieci?
U niemowląt oraz nieco starszych dzieci alergie skórne mogą mieć formę grudek, plamek czy bąbli. Rodzice zwykle udają się do dermatologa lub alergologa, gdy na skórze ich pociech zauważają pokrzywkę alergiczną. Częstym zjawiskiem są jednak również:
- Wysypki grudkowate,
- Wysypki plamisto-grudkowe,
- Wysypki plamisto-pęcherzykowo-grudkowe,
- Wysypki plamiste.
Jakie są przyczyny wysypki alergicznej?
Wysypka alergiczna na skórze może być wywołana przez wiele różnych czynników, ale spośród najczęściej występujących wyróżnia się:
- Alergeny pokarmowe – jaja kurze, białko mleka krowiego, ziarna zbóż, gluten, orzechy,
- Alergeny wziewne – sierść zwierząt, pyłki roślin czy pleśń,
- Ulepszacze żywności – barwniki, glutaminian sodu,
- Propolis,
- Lateks,
- Olejki eteryczne,
- Detergenty,
- Leki – penicylina, aspiryna,
- Metal – nikiel,
- Jad pszczół i innych owadów.
Alergie mogą też wynikać z szeregu innych czynników. Niekiedy lekarzom ciężko jest wskazać jednoznaczną przyczynę i niezbędne może okazać się wykonanie testów alergicznych.
Choroby związane z wysypką alergiczną to także fotodermatozy (nazwa dotyczy wielu schorzeń skórnych wywołanych działaniem światła). Takie problemy występują zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Pacjenci, u których doszło do takich alergii, mają nadwrażliwość na promieniowanie UV. W przebiegu fotodermatozy może występować skórny odczyn alergiczny – swędząca wysypka na twarzy o kolorze czerwonym, swędząca wysypka na klatce piersiowej. Uczulenie zawsze wygląda tak samo:
- Wysypka z pęcherzami,
- Wysypka rumieniowa,
- Wysypka pękająca na ciele,
- Opuchlizna.
Jakie są objawy alergii?
Wysypka alergiczna to jeden z najczęściej występujących objawów alergii (zwłaszcza skórnej), ale nie jedyny! Alergia może objawiać się także katarem, łzawieniem, kaszlem i zagrażającym życiu wstrząsem anafilaktycznym. Bardzo często alergie wziewne mają formę astmy oskrzelowej, która jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych.
W przypadku alergii skórnych występuje też szereg innych uciążliwych dolegliwości, np.:
- Uczuleniowe zmiany na skórze – u Pacjentów pojawia się uczuleniowa wysypka grudkowa, pęcherzykowa lub grudkowo-plamista, czy też pokrzywka,
- Zaczerwienienie skóry,
- Świąd,
- Pieczenie skóry,
- Suchość skóry,
- Łuszczenie się skóry,
- Pękanie skóry,
- Stan zapalny skóry.
Jakie są rodzaje wysypki alergicznej?
Do najważniejszych alergicznych problemów skórnych zalicza się:
- Atopowe zapalenie skóry,
- Wyprysk alergiczny,
- Pokrzywkę.
AZS to przewlekły stan zapalny skóry, który wymaga stałej pielęgnacji. Choroba wyróżnia się przewlekłym stanem zapalnym i tendencją do nawrotów objawów. Do typowych objawów AZS zalicza się m.in.:
- Wysypkę na ciele pod postacią czerwonych plam,
- Grudki na skórze,
- Linijne uszkodzenia naskórka,
- Swędzenie i pieczenie skóry,
- Suchość skóry.
U niemowląt wysypka alergiczna wynikająca z AZS zazwyczaj występuje na twarzy, na owłosionej skórze głowy lub na brzuchu. U starszych dzieci z kolei zazwyczaj obejmuje obszar zgięć łokciowych, podkolanowych i na nadgarstkach. U nastolatków dodatkowo pojawia się wysypka na rękach.
Wyprysk alergiczny to z kolei zapalenie powierzchownych warstw skóry, które ma podłoże alergiczne. Jego objawem są grudki zmieniające się w pęcherzyki. Występuje też zaczerwienienie skóry, obrzęk i świąd. Wyprysk zwykle występuje na dłoniach, ramionach, twarzy, narządach płciowych czy stopach.
Pokrzywka alergiczna jest natomiast najczęstszym rodzajem alergii skórnej. Objawem pokrzywki jest bąbel pokrzywkowy, który jest wyraźnie odgraniczony od otaczającej skóry wykwitem. Pokrzywce towarzyszy świąd, zaczerwienienie i obrzęk. Zmiana ma charakter miejscowy, ale może też obejmować znaczny obszar ciała.
Niewiele osób wie, że wysypka na ciele pojawia się też na skutek silnego stresu. Objawy pojawiają się w chwili napięcia nerwowego i mają formę piekących, swędzących bąbli na ciele, które otacza czerwona obwódka. Należy pamiętać, żeby nie drapać czy nie przekłuwać takich zmian.
W przypadku rumienia (medycznego określenia zaczerwienienia na skórze), jego cechą charakterystyczną są zmiany o wyraźnie zaznaczonych brzegach. Zmiany te są skutkiem poszerzenia się powierzchownych naczyń krwionośnych. U niektórych Pacjentów rumień powstaje na skutek silnych emocji, urazu lub stanu zapalnego skóry. Rumień alergiczny pojawia się na ciele Pacjenta, który jest uczulony na konkretną substancję leczniczą lub produkt spożywczy. Przybiega formę wybroczyn, nadżerek, pęcherzyków, rumieni obrączkowatych.
Na czym polega diagnostyka wysypki alergicznej?
Problem trafnego rozpoznania alergii skórnych i wysypek polega na tym, że jest bardzo dużo chorób skórnych, które dają podobne objawy. Dlatego stosuje się tzw. diagnostykę różnicową. Poszczególne choroby różnią się od siebie niewielkimi szczegółami, dlatego nietrudno o błędną diagnostykę i zastosowanie błędnych leków. Tylko doświadczony alergolog i dermatolog może trafnie rozpoznać te schorzenia. Wśród innych dolegliwości przypominających alergie, są np.:
- Wysypka wirusowa, która towarzyszy odrze, ospie wietrznej i opryszczce. Są to choroby zakaźne z wysypką u dorosłych i dzieci. Czerwona wysypka na ciele, która może występować w przebiegu alergii, jest też charakterystyczna dla odry. Na początku wysypkę na ciele można pomylić ze zwykłą reakcją uczuleniową. Później zmienia się ona jednak w pęcherzyki wypełnione surowicą. Różyczka to z kolei plamy plamisto-grudkowe, które początkowo pojawiają się tylko na twarzy. Z czasem jednak dochodzi wysypka na klatce piersiowej, kończynach i innych partiach ciała.
- Wysypka bakteryjna, która występuje w przebiegu chorób bakteryjnych, takich jak szkarlatyna.
- Wysypka w przebiegu chorób pasożytniczych.
Na czym polega diagnostyka alergii testami płytkowymi?
Testy płytkowe pozwalają wykryć alergeny wywołujące uciążliwe objawy skórne. Wykonuje się je na skórze pleców lub dłoni. Lekarz nakłada specjalne plastry z alergenem w formie pasty. Następnie opatrunek nakleja na plecy w odstępie 2 cm od plastra z innym alergenem. Powstające odczyny skórne sprawdzane są po 48, 72 i 96 godzinach od naklejenia opatrunku. Żeby uzyskać miarodajne wyniki, dodatkowo wykonuje się próbę dodatnią i ujemną, które określają prawidłowość rezultatów.
Jak leczyć wysypkę alergiczną?
Leczenie wysypki alergicznej polega na podawaniu leków przeciwhistaminowych, które zawierają bilastynę, desloratydnę, azelastynę. Stosuje się też leczenie odczulające. Najważniejsze w leczeniu jest jednak zaniechanie kontaktu z czynnikami alergizującymi. Istotne znaczenie ma też odpowiednia pielęgnacja skóry, natłuszczanie jej i nawilżanie. Warto stosować emolienty i preparaty steroidowe. W przypadku uczulenia słonecznego warto sięgnąć po maść z rumiankiem, z witaminą A czy z cynkiem.
