Skóra człowieka pełni wiele ważnych funkcji w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu. Jednak i ona może ulegać chorobom wywoływanym różnymi czynnikami. Jedną z uciążliwych chorób skórnych pochodzenia bakteryjnego jest liszajec zakaźny. Może występować zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci. Ze względu na bardzo dużą zakaźność, warto wiedzieć, jak go rozpoznać oraz leczyć, aby skutecznie, a przede wszystkim szybko się go pozbyć.
Czym jest liszajec zakaźny?
Liszajec zakaźny to choroba, którą wywołują gronkowce i paciorkowce. Często się zdarza, że to obie bakterie są odpowiedzialne za zakażenie i powstające zmiany skórne. Liszajec pojawia się na powierzchni skóry, a infekcja może trwać od kilku dni do nawet kilkunastu tygodni w przypadku braku odpowiedniego leczenia. Liszajec zakaźny w większości przypadków atakuje powierzchnię skóry szyi, dekoltu oraz okolice ust i nosa. Może się również zdarzyć, że zmiany skórne pojawią się na całej twarzy lub w obrębie paznokci u rąk.
Ponadto pojawiające się zmiany mogą jednocześnie występować w kilku miejscach niezależnie. Zarażenie się liszajcem zakaźnym może mieć charakter pierwotny, czyli zmiany pojawiają się na skórze nieobjętej żadnymi chorobami lub charakter wtórny, kiedy to do infekcji dochodzi na skórze objętej zmianami chorobowymi, jak w przypadku atopowego zapalenia skóry lub grzybicy. Liszajec zakaźny to infekcja, która bardzo szybko się przenosi na inne osoby, dlatego nosi miano choroby wysoce zakaźnej.
Objawy i przyczyny liszajca zakaźnego
Charakterystyczne objawy liszajca zakaźnego to pojawienie się na powierzchni skór zmian w postaci wykwitów wypełnionych ropą. Wykwity szybko pękają, przez co wydostająca się ropa zastyga na skórze tworząc żółtawe plamy, a następnie strupy. Ponadto podczas infekcji skóra może przybierać zaczerwieniony kolor na skutek pojawiających się wykwitów, a osoba zakażona może odczuwać dokuczliwy świąd. Jednak nie pojawia się on zbyt często u diagnozowanych pacjentów.
Oczywiście za główną przyczynę pojawienia się liszajca zakaźnego odpowiedzialna jest infekcja bakteryjna wywołana przez gronkowce i paciorkowce. Pojawia się często na skutek innych chorób skórnych, jak ospa wietrzna, świerzb, wszawica lub kontaktowe zapalenie skóry. Ponadto u osób, które leczą się na cukrzycę, mają problemy z wydolnością nerek, tarczycy oraz przyjmują leki osłabiające układ odpornościowy, liszajec zakaźny może częściej występować i nawracać.
Dodatkowo niedobory witamin, cennych składników odżywczych i minerałów oraz problemy z prawidłowym odżywianiem się i zaburzenia układu pokarmowego mogą mieć zwiększony wpływ na pojawienie się liszajca zakaźnego.
Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez używanie tych samych przedmiotów z osobą chorą. Dlatego też brak odpowiedniej higieny osobistej ma ogromny wpływ na zakażenie się. Co więcej, kontakt bezpośredni z osobą chorą doprowadza do przeniesienia się infekcji i zakażenia.
Leczenie liszajca zakaźnego
Nieleczony liszajec w większości przypadków po kilku tygodniach znika sam nie powodując większych powikłań i blizn. Jednak ze względu na bardzo duży stopień zakaźności należy natychmiast po zauważeniu charakterystycznych objawów skonsultować się z lekarzem. Leczenie tej infekcji bakteryjnej polega przede wszystkim na metodach zachowawczych. Natomiast w przypadku umiarkowanych i rozległych zmian stosuje się leczenie miejscowe lub doustne.
Leczenie miejscowe to przede wszystkim regularne stosowanie maści, kremów lub aerozoli zawierających antybiotyki. Preparaty lecznicze należy stosować dwa razy dziennie przez okres od 10 do 14 dni na miejsca objęte zmianami. Podczas leczenia miejscowego wykorzystuje się również zawiesiny i lotiony zawierające substancje odkażające. Dzięki właściwościom bakteriobójczym pozwalają na szybsze zlikwidowanie infekcji. Należy jednak pamiętać, że często w swoim składzie posiadają alkohol wysuszający skórę, dlatego zaleca się też stosowanie kremów nawilżających.
Natomiast leczenie doustne stosowane jest zazwyczaj w bardzo rozległych zmianach skórnych. Przyjmowane leki to między innymi antybiotyki wspomagające zwalczanie infekcji bakteryjnej. Dodatkowo leczenie miejscowe i doustne można wspomóc często myjąc ręce oraz oczyszczając zainfekowane zmiany skórne.
Sposób leczenia, jego długość oraz szczegółowy przebieg określa lekarz po konsultacji z pacjentem. Główną metodą diagnostyki jest właśnie wizyta u lekarza oraz wywiad i badanie fizykalne. Konsultacja z lekarzem pozwoli również na zdiagnozowanie konkretnej przyczyny odpowiedzialnej za zakażenie się liszajcem.
Lekarz podczas badania może posłużyć się badaniem mikroskopowym zmian skórnych. W tym celu wykonuje się wymaz ze skóry objętej infekcją. Pobrana próbka pozwala również na przeprowadzenie antybiogramu oraz posiewu, które pozwalają na określenie wrażliwości bakterii na daną substancję czynną w antybiotyku. Dzięki temu skuteczniej można dobrać preparaty lecznicze i tym samym skrócić czas trwania infekcji.
Warto ściśle stosować się do zaleceń lekarza, aby szybko pozbyć się widocznych zmian skórnych, a przede wszystkim, aby nie zarażać kolejnych osób. Dlatego też w przypadku zdiagnozowanego liszajca zakaźnego zalecana jest izolacja i unikanie kontaktów.
Czy można zapobiegać zakażeniu?
Największe znaczenie w profilaktyce liszajca zakaźnego ma dbanie o higienę osobistą, ponieważ to właśnie przez kontakt z przedmiotami osoby chorej dochodzi do zakażenia. Nie należy używać ręczników, bielizny oraz innych przedmiotów osobistych, takich jak kubki, sztućce i pościel należące do różnych osób.
Warto również zadbać o dietę bogatą w witaminy i składniki odżywcze oraz jeśli to możliwe wyeliminować leki znacznie wpływające na skuteczność układu odpornościowego. Ponadto niezbędne jest prawidłowe leczenie innych towarzyszących infekcji skórnych oraz chorób mających wpływ na pojawienie się liszajca zakaźnego. Należy regularnie kontrolować wyniki badań i stosować się do zaleceń lekarza szczególnie w przypadku przewlekłych chorób, jak cukrzyca, zaburzenia pracy układu pokarmowego lub nerek i tarczycy.
